Hỏi-đáp: Top 8 thắc mắc thường gặp nhất về phẫu thuật khúc xạ

Giải pháp phẫu thuật điều trị tật khúc xạ bằng laser hiện đại ngày nay đã trở thành xu hướng của giới trẻ và cộng đồng. Với những tiến bộ vượt bậc của ngành nhãn khoa, các công nghệ mới ngày một cải tiến và hiện đại hơn. Để giúp bạn hiểu rõ tường tận hơn về phẫu thuật khúc xạ và an tâm lựa chọn, cùng Mắt Sài Gòn hỏi đáp nhanh với BS CKII Trần Thị Hồng Tường, Trưởng khoa Phẫu thuật khúc xạ Bệnh viện Đa khoa Mắt Sài Gòn nhé!

1/ Tính an toàn của phẫu thuật khúc xạ bằng LASER?

Phẫu thuật khúc xạ bằng laser đã được chứng minh là an toàn, hiệu quả, chính xác, ổn định và thị lực phục hồi nhanh chóng. Trong phẫu thuật khúc xạ, tia femtosecond laser và laser excimer được điều khiển và kiểm tra chặt chẽ bằng hệ thống vi tính, chỉ tác dụng khu trú tại chỗ trên giác mạc không ảnh hưởng đến các bộ phận khác.

Các phương pháp xóa cận viễn loạn bằng laser hiện nay đều đã được Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) chấp thuận.

Tỷ lệ thành công của phẫu thuật rất cao, với khoảng 96% người sử dụng đạt được thị lực 10/10 theo thống kê của Hiệp hội Nhãn khoa Mỹ và khoảng 96-98% bệnh nhân được khảo sát trả lời rằng họ thấy hài lòng và rằng phẫu thuật đã cải thiện chất lượng cuộc sống của họ.

2/ Số độ cận – viễn – loạn mà phẫu thuật LASER có thể điều chỉnh?

Theo sự chấp thuận của Cơ quan quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ:

– Phương pháp điều trị khúc xạ bằng LASER EXCIMER như Femtosecond LASIK, LASIK, LASER bề mặt có thể điều trị độ cận đến -12.0 diopter kèm hoặc không kèm theo độ loạn đến 6 diopter, độ viễn đến +6.0 diopter.

– Phương pháp ReLEx SMILE dùng tia femtosecond laser hoàn toàn, không tạo vạt có thể điều trị độ cận đến -10.0 diopter và độ loạn đến -5.0 diopter.

3/ Sự khác biệt giữa các phương pháp phẫu thuật LASER?

Hiện nay, có nhiều phương pháp điều trị tật khúc xạ nhưng phổ biến nhất là phẫu thuật LASIK, Femto-LASIK, ReLEx SMILE.

– Phương pháp LASIK thường quy: là phẫu thuật ra đời trước nhất từ những năm 1990, sử dụng dao vi phẫu tự động (microkeratome) tạo vạt giác mạc và dùng tia laser excimer bóc bay nhu mô giác mạc tạo hình lại giác mạc điều trị hết tật khúc xạ. Phương pháp này tương đối an toàn, hiệu quả nhưng vẫn có tiềm ẩn một số nguy cơ xảy ra sự cố liên quan vạt trong và sau khi mổ, tuy nhiên với tỷ lệ rất thấp.

– Phương pháp Femtosecond Lasik: cải tiến hơn. Femtosecond LASIK an toàn hơn, sử dụng tia Femtosecond laser tạo vạt giác mạc thay cho dao vi phẫu giúp tạo vạt chính xác đến từng micron đặc biệt quan trọng trên những mắt cận thị cao, giác mạc mỏng và giảm thiểu tối đa gần như không còn biến chứng trong phẫu thuật. Hơn nữa, tạo vạt bằng tia Femtosecond laser với các hệ thống máy thế hệ mới như Visumax thì áp lực nội nhãn trong lúc tạo vạt cũng giảm chỉ khoảng 1/3 so với tạo vạt bằng dao vi phẫu, hạn chế các nguy cơ thiếu máu nhãn cầu tạm thời.

– Phương pháp ReLEx SMILE: Là phương pháp xóa cận tiên tiến nhất hiện nay. Điểm ưu việt của ReLEx SMILE là không tạo vạt giác mạc, ít xâm lấn nên bạn sẽ không cần lo lắng nguy cơ biến chứng liên quan vạt giác mạc trong và sau khi mổ. SMILE sử dụng tia Femtosecond Laser có tính chính xác cao tạo hai mặt phân cách, tách và rút lõi mô tương ứng với độ khúc cần loại bỏ qua đường mổ nhỏ chỉ 2mmso với Lasik và Femtosecond Lasik có đường mổ đến khoảng 20mm. Đường mổ nhỏ sẽ giúp bảo tồn tối đa cấu trúc của giác mạc, hạn chế tối đa tình trạng khô mắt sau phẫu thuật, đồng thời mắt cũng phục hồi nhanh hơn.

4/Các tiêu chí chung lựa chọn bệnh nhân phẫu thuật khúc xạ bằng LASER?

Một số tiêu chí chung là bạn phải từ 18 tuổi trở lên, có độ khúc xạ ổn định ít nhất trong 6 tháng, không có các bệnh lý ở mắt kèm theo (như giác mạc chóp, glaucoma, tiền sử viêm giác mạc Herpes…), không có bệnh lý nội khoa như tiểu đường hay bệnh lý tự miễn và không đang mang thai.

Bạn cũng được khuyến cáo nên phẫu thuật sau sinh ít nhất 6 tháng để nội tiết tố trở về bình thường và khúc xạ ổn định.

5/Mắt tôi phù hợp với phương pháp phẫu thuật laser nào?

Để biết được bạn có thể phẫu thuật khúc xạ được hay không và phù hợp phương pháp phẫu thuật nào, bạn cần đến khám và tham vấn trực tiếp với bác sĩ. Quy trình khám mắt chuyên sâu trước phẫu thuật tật khúc xạ gồm nhiều bước, thường diễn ra trong vòng 2 tiếng: đo khúc xạ chủ quan, chụp bản đồ giác mạc, đo bề dày giác mạc, đường kính giác mạc, độ cong giác mạc, kích thước đồng tử, nhỏ thuốc liệt điều tiết và đo khúc xạ khách quan sau khi liệt điều tiết.

Ngoài ra một số cận lâm sàng khác có thể được chỉ định trong những trường hợp cần thiết như: chụp hình đáy mắt, chụp cắt lớp gai thị võng mạc OCT, siêu âm mắt, chụp đếm tế bào nội mô giác mạc, đo thị trường.

Kết hợp tất cả các thông số mắt của từng bệnh nhân, bác sĩ sẽ tư vấn phương pháp tối ưu phù hợp với mắt của bạn.

6/ Tôi sẽ cảm thấy như thế nào trong và sau khi phẫu thuật?

Trước phẫu thuật, mắt bạn được nhỏ thuốc tê để loại bỏ các cảm giác khó chịu. Hầu hết bệnh nhân sau phẫu thuật điều cho biết rất ngạc nhiên vì không hề có cảm giác đau như họ từng e ngại. Tia Laser chỉ tác động lên  giác mạc, không gây đau nhức, phẫu thuật cũng không cần khâu, vạt giác mạc sau khi phẫu thuật chỉ cần đặt lại là có thể dính liền với nền giác mạc bên dưới và tự lành.

Sau phẫu thuật, mắt bạn có thể sẽ chảy nước mắt liên tục và có cảm giác cộm xốn như có bụi bay vào mắt. Tuy nhiên các triệu chứng này là hoàn toàn bình thường và thường biến mất trong khoảng 2-4 giờ đồng hồ.

7/Những lưu ý về thời gian quay trở lại làm việc và sinh hoạt bình thường sau phẫu thuật?

Ưu điểm của phẫu thuật ReLEx SMILE, Femto-LASIK, LASIK là thị lực phục hồi nhanh chóng, thời gian hậu phẫu ngắn, bệnh nhân mau trở lại cuộc sống thường ngày. Bạn có thể trở lại sinh hoạt hàng ngày như làm việc với điện thoại, máy vi tính, chạy xe…sau mổ 1 ngày. Tuy nhiên, bạn cần cho mắt nghỉ ngơi hợp lý như làm việc với máy tính mỗi 20-30 phút cho mắt nghỉ ngơi vài phút bằng cách nhắm mắt nghỉ, nhỏ 1-2 giọt nước mắt nhân tạo hoặc nhìn ra xa ngoài cửa sổ cho mắt thư giãn.

Bệnh nhân sau mổ khúc xạ cần tránh nước bẩn vào mắt trong 1 tuần đầu sau phẫu thuật. Và cần tránh dụi tay lên mắt hay chơi các môn thể thao như đá banh, tennis, boxing, bơi lội, …  trong ít nhất 1-3 tháng sau phẫu thuật vì có thể bị chấn thương gây nhăn lệch vạt giác mạc.

Riêng đối với bệnh nhân mổ SMILE vì vết mổ nhỏ, không tạo vạt, có tính an toàn hơn nên chỉ cần tránh nước vào mắt trong khoảng 3 ngày, không cần kiêng cữ các động tác dụi tay hay các môn thể thao hoặc có thể đeo contact len trở lại sau khoảng 1 tháng.

8/ Khả năng tái cận sau phẫu thuật?

Phẫu thuật khúc xạ bằng laser có tính ổn định cao, nên nếu khúc xạ của bạn đã ổn định thì tỉ lệ tái cận thật sự rất thấp, chỉ khoảng 1-2% đối với phương pháp Femto-LASIK, LASIK và thấp hơn nữa khoảng dưới 1% với phương pháp SMILE. Mức độ tái cận nếu có thường ở mức nhẹ và xuất hiện về sau. Người có độ cận hoặc loạn cao sẽ có nguy cơ cao hơn ở những người độ thấp. Và cũng có thể do thói quen sinh hoạt mắt như hay làm việc trong môi trường thiếu sáng hoặc làm việc mắt liên tục không nghỉ ngơi hợp lý.

Tuy nhiên, trong trường hợp tái độ lại, nếu điều kiện giác mạc cho phép, bạn vẫn có thể điều trị bổ sung. Hệ thống bệnh viện Mắt Sài Gòn có chính sách tái khám miễn phí trong 12 tháng sau phẫu thuật, và kể cả chiếu laser bổ sung nếu đủ chỉ định.