Bệnh lý đáy mắt: Phát hiện và điều trị sớm để tránh nguy cơ mù loà
Bệnh lý đáy mắt ngày càng gia tăng, trở thành nguyên nhân gây giảm, mất thị lực và mù loà hàng đầu nếu không điều trị kịp thời.
Bệnh lý đáy mắt là gì?
Bệnh đáy mắt là một trong những căn bệnh thường gặp phải ở người lớn tuổi. Tuy nhiên, với một số người, bệnh lý này vẫn còn là một khái niệm khá xa lạ và hầu như người bệnh không mấy chú trọng đến.
Đáy mắt là thuật ngữ Y khoa chung nhằm để phân vùng một cách chính xác vị trí 2 cấu trúc có liên hệ mật thiết với nhau ở sâu trong nhãn cầu, đó là dịch kính & võng mạc.
Dịch kính (pha lê thể): Là khối dịch đặc trong suốt, chiếm phần lớn không gian bên trong của mắt.
Võng mạc: Là lớp thần kinh cảm thụ ánh sáng lót mặt trong nhãn cầu, giữ vai trò tiếp nhận & truyền dẫn các tín hiệu quang học lên bộ não. Vùng võng mạc có một điểm vô cùng quan trọng nằm ở trung tâm là vùng hoàng điểm à giúp mắt nhìn rõ được các nét chi tiết hình ảnh.
Bệnh lý phát sinh tại khoang dịch kính hoặc trên võng mạc thường được xếp chung vào nhóm bệnh lý đáy mắt.
Bệnh lý đáy mắt gồm những bệnh gì
Bệnh lý đáy mắt như võng mạc đái tháo đường, võng mạc cao huyết áp, thoái hoá hoàng điểm, tắc tĩnh mạch võng mạc, bong võng mạc… ngày càng gia tăng, trở thành nguyên nhân gây giảm, mất thị lực và mù loà hàng đầu nếu không điều trị kịp thời.
Các bệnh lý đáy mắt thường làm suy giảm chất lượng cuộc sống của bệnh nhân, khiến họ gặp nhiều khó khăn, hạn chế năng lực và sự độc lập trong cuộc sống, tạo gánh nặng cho xã hội.
Bệnh lý đáy mắt thường gặp bao gồm:
– Võng mạc tiểu đường
– Rách hoặc bong võng mạc
– Thoái hóa hoàng điểm tuổi già
– Viêm màng bồ đào (hắc võng mạc)
– Màng trước võng mạc, lỗ hoàng điểm vàng
– Tắc tĩnh mạch hoặc động mạch võng mạc
– Thoái hóa võng mạc, dịch kính (vẩn đục pha lê thể)
Triệu chứng của các bệnh lý đáy mắt
Các bệnh lý về đáy mắt lúc đầu chỉ có những triệu chứng rất nhỏ và giống với các bệnh lý khác, nên dễ bị bỏ qua. Bệnh lý đáy mắt chỉ có thể phát hiện được thông qua hệ thống trang thiết bị khám chuyên biệt, đồng bộ. Việc phát hiện sớm bệnh lý sẽ giúp ngăn chặn và điều trị các biến chứng nguy hiểm, tránh tổn thương thị giác và mất hẳn thị lực.
Cụ thể, người mắc bệnh đáy mắt thường có những biểu hiện như thấy điểm đen trước mắt, mất cảm giác nhận màu sắc, mắt bị mờ đột ngột, có điểm mờ trong trung tâm hình ảnh hoặc hình ảnh bị méo mó, biến dạng. Các triệu chứng của bệnh thường đột ngột và diễn biến xấu đi nhanh chóng.
Có đến 45% bệnh nhân bị bệnh ở một mắt sẽ có nguy cơ mắt thứ hai trong vòng 3 – 4 năm.
Cách để phát hiện bệnh sớm nhất là thường xuyên thăm khám, kiểm tra sức khỏe mắt định kỳ. Một số trường hợp sau đây cần kiểm tra mắt định kỳ:
– Người có người thân bị đái tháo đường
– Người bị bệnh đái tháo đường
– Người bị tăng huyết áp
– Người có bệnh và tật khúc xạ ở mắt
– Người bị béo phì, tăng Lipid máu, người hút thuốc lá
Cách phòng ngừa các bệnh lý đáy mắt
Nhóm bệnh nhân có nguy cơ mắc các bệnh lý về đáy mắt cần đi khám mắt định kỳ 3-6 tháng/lần tại các cơ sở chuyên khoa uy tín. Nếu bệnh nhân nhận thấy có những thay đổi trong thị giác, đặc biệt xảy ra đột ngột như nhìn mờ, chấm đen, chớp sáng, méo hình, khó đọc sách hoặc làm những việc chi tiết thì cần đi khám ngay để kịp thời phát hiện các bệnh lý đáy mắt.
Ở giai đoạn sớm, những tổn thương đáy mắt mới ở vùng ngoại vi, chưa vào đến vùng trung tâm nên chưa ảnh hưởng đến sức nhìn, điều trị bệnh ở giai đoạn này sẽ đem lại kết quả tốt cho bệnh nhân.
Để phát hiện kịp thời bệnh lý đáy mắt, bệnh nhân cần tìm một trung tâm nhãn khoa có đầy đủ hệ thống khám, chẩn đoán hình ảnh đồng bộ. Hệ thống các trang thiết bị này sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác bệnh lý, tiên lượng được những biến chứng có thể xảy ra và đánh giá được quá trình tiến triển bệnh nếu bệnh nhân được theo dõi thường xuyên. Sau đó, tùy từng bệnh lý, bệnh nhân sẽ được chỉ định hướng điều trị phù hợp.
Mọi người cần tập luyện và duy trì lối sống lành mạnh: không hút thuốc lá, kiểm soát cân nặng, không để béo phì. Nếu có các bệnh lý như đái tháo đường, bệnh thận, tăng lipid máu, tăng huyết áp…, cần điều trị theo đúng chỉ định của bác sĩ để tránh bệnh biến chứng vào mắt.
Thường xuyên bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết cho mắt như lutein, zeaxanthin, vitamin A , C , E, beta-carotene, Axit béo omega-3, kẽm….Các thực phẩm này có nhiều trong thực phẩm tốt cho mắt như cá, dầu đậu nành, trứng, sữa, rau xanh….
Ths.Bs Nguyễn Trần Quốc Hoàng
