Vẩn đục dịch kính là bệnh lý gì?
Bạn thường thấy hiện tượng ruồi bay trước mắt hay những chấm nhỏ, đốm, vệt, sợi, mạng nhện di động khi nhìn hoặc đảo mắt, nhưng không biết đó là bệnh lý gì? Bác sĩ mắt gọi các chấm đen này dưới thuật ngữ chung là vẩn đục dịch kính.
Trong nhãn khoa, các chấm đen này được phân loại là các hiện tượng nội nhãn; chúng xuất hiện bên trong mắt nhưng người bị có cảm tưởng như chúng là những vật thể bên ngoài mắt trong trường nhìn. Các chấm đen này thường thấy rõ nhất vào ban ngày khi ta nhìn trên nền sáng hoặc nhìn lên bầu trời.
Vẩn đục dịch kính là gì?
Vẩn đục dịch kính là tình trạng lắng đọng hoặc ngưng tụ trong dịch kính, phần lắng đọng này nằm lơ lửng trong dịch kính làm cho người bệnh thấy các hình ảnh trôi nổi trong mắt Chúng sẽ di chuyển nhanh theo động tác liếc mắt và đồng thời di chuyển chậm, ngắn theo chuyển động của dịch kính.
Khi phát hiện có vẩn đục dịch kính, ta thường cố gắng nhìn về phía có vẩn đục để xác định nhưng thường khó vì vẩn đục sẽ chuyển động theo mắt và thường lệch khỏi hướng nhìn. Ta chỉ có thể nhìn thấy vẩn đục do chúng có thể chuyển động trong mắt.
Những mạch máu võng mạc cũng che khuất ánh sáng nhưng không thể nhìn thấy ở điều kiện bình thường do chúng ở vị trí cố định so với võng mạc và vỏ não sẽ tạo ra hình ảnh được điều chỉnh nhờ quá trình thích ứng của hệ thần kinh.
Nguyên nhân vẩn đục dịch kính
Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra vẩn đục dịch kính. Tất cả các tổn thương dẫn đến vật chất từ bên ngoài đi vào dịch kính đều có thể gây ra vẩn đục.
1. Thoái hóa dịch kính: Co rút dịch kính là nguyên nhân phổ biến nhất của vẩn đục dịch kính. Dịch kính có thành phần bao gồm 99% là nước và 1% là collagen và axit hyaluronic. Axit hyaluronic có tác dụng tạo ra bộ khung giữ nước trong dịch kính, khi chất này bị khử polymer do lão hóa sẽ dẫn đến hóa lỏng dịch kính. Các sợi collagen bị phá hủy và tập trung lại thành những bó sợi dẫn đến vẩn đục dịch kính.
2. Bong dịch kính sau và bong võng mạc: Theo thời gian dịch kính hóa lỏng sẽ co lại về thể tích dẫn đến bong dịch kính phía sau tách ra khỏi võng mạc. Khi bong dịch kính có thể kích thích cơ học tới võng mạc dẫn đến hiện tượng chớp sáng.
Khi có dính bất thường của dịch kính với võng mạc, dịch kính bong ra có thể gây ra vết rách của võng mạc dẫn đến bong võng mạc là một biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra trong khoảng 1% những người bị bong dịch kính sau. Ngoài thoái hóa dịch kính, vẩn đục dịch kính còn có thể do chất viêm hoặc máu trong dịch kính.
Cần làm gì khi có vẩn đục dịch kính?
Những người bị vẩn đục dịch kính trên mắt đã có bệnh từ trước như chấn thương mắt hoặc sau phẫu thuật thì cần đi khám sớm vì vẩn đục có thể không phải do thoái hóa bình thường. Những trường hợp khác vẩn đục thường lành tính, tuy nhiên do một tỷ lệ nhỏ có thể có biến chứng rách và bong võng mạc.
Vì thế những người lần đầu tiên bị vẩn đục dịch kính có kèm theo chớp sáng cần phải được khám kiểm tra võng mạc, đặc biệt là những người cận thị vì tỷ lệ biến chứng cao hơn. Trong trường hợp vết rách võng mạc được phát hiện sớm, có thể được điều trị thành công bằng laser; khi đã có bong võng mạc thì cần phải phẫu thuật.
