Những câu hỏi thường gặp về chắp – lẹo
Hỏi: Chắp và lẹo là hai bệnh khác nhau hay cùng một bệnh? Nếu khác nhau thì chắp khác lẹo thế nào?
Vũ Xuân Trung (Lý Nhân, Hà Nam)
Trả lời:
Chắp và lẹo là hai bệnh khác nhau ở mắt nhưng mọi người thường nhầm lẫn là cùng một bệnh (tất nhiên bác sĩ nhãn khoa thì không thể nhầm lẫn).
Chắp mắt thường biểu hiện là một khối tròn, cục nằm ở vị trí trên hoặc mi dưới. Chắp cũng có thể nằm lồi về phía da mi hoặc lệch về phía kết mạc sụn mi. Nguyên nhân của chắp là do tắc tuyến Meibomius (nằm trong sụn). Chất bã ứ đọng xâm nhập các mô lân cận và gây viêm hạt mạn tính.
Chắp có nhiều dạng, tùy vị trí tắc ống tuyến. Chắp bên ngoài là một nốt đỏ ở mi mắt, kích thước và độ rắn giống như hạt đậu. Bị chắp mắt bên trong thường kín đáo hơn, nằm lộ ở mặt trong của mi mắt, tức là phần kết mạc của mi, khi lật mi ra chúng ta có thể nhìn thấy được đầu mủ trắng của chắp. Nhiều trường hợp đa chắp, tức là có rất nhiều đầu chắp trên một mi hay cả hai mi, thậm chí hai mắt…
Trong khi đó, lẹo là viêm lỗ chân lông ở bờ mi, do một loại tụ cầu khuẩn xâm nhập vào tuyến Zeiss ở bờ mi hoặc vi khuẩn như Staphylocoque gây nên. Khi lẹo mới mọc, mi mắt sưng, hơi đỏ, ngứa, đau, tiếp đó ở chỗ đau nổi lên một khối rắn to cỡ hạt gạo. Lẹo thường mọc ở ngay bờ mi, chỗ chân lông mi.
Hỏi: Chắp, lẹo có tự khỏi không? Nên làm gì khi bị chắp – lẹo?
Lê Thị Lụa (Triệu Sơn, Thanh Hóa)
Trả lời:
Khi bị chắp mi, người bệnh thường gặp các triệu chứng như: sưng, đau, đơ nhẹ ở mi mắt. Trường hợp chắp nhỏ sau vài ngày chườm ấm, bệnh sẽ tự khỏi. Nếu chắp to, sưng nhiều cần uống thêm kháng sinh, kháng viêm toàn thân và kháng sinh nhỏ mắt tại chỗ. Sau vài ngày chắp sẽ xẹp xuống thành khối tròn không đau trên mi.
Trường hợp lẹo thì sau 3-4 ngày lẹo mưng mủ và vỡ. Lẹo rất hay tái phát, lan từ mi này sang mi khác, có khi sưng to cả mi mắt và gây ứ phù kết mạc.
Nói chung chắp có xu hướng lớn hơn nhưng it đau và cấp tính hơn lẹo. Hầu hết các bệnh nhân khi bị chắp, lẹo, không điều trị gì thì bệnh cũng tự khỏi, có thể có di chứng là một túi xơ (với chắp), hoặc tái đi tái lại, sưng đau nhiều ngày rất khó chịu. Vì vậy, cách tốt nhất khi gặp chắp, lẹo là đi khám để bác sĩ kê thuốc điều trị, cho chích chắp/lẹo nếu cần thiết, đồng thời bác sĩ sẽ tư vấn các cách giữ vệ sinh hợp lý cho mắt, hướng dẫn chườm ấm khi bị chắp/lẹo.
Xem thêm: Chăm sóc mắt khi bị chắp lẹo
Hỏi: Có nên chích (nặn mủ) khi bị chắp, lẹo?
Nguyễn Văn Hạnh (Ứng Hòa, Hà Nội)
Trả lời:
Bạn chỉ nên rạch chắp/lẹo nếu đi khám và bác sĩ nhận thấy điều đó là cần thiết. Thủ thuật rạch chắp, lẹo được thực hiện trong điều kiện đảm bảo vô khuẩn. Sau khi chích, mắt bạn sẽ được băng lại trong vài giờ. Bạn sẽ được kê toa, dùng thuốc theo chỉ định. Tuyệt đối không được tự dùng tay nặn chắp lẹo vì nguy cơ nhiễm trùng cao, rất nguy hiểm.
Hỏi: Tại sao chắp, lẹo hay tái phát ở một người trong khi có người lại không bao giờ thấy bị chắp, lẹo?
Đỗ Thị Vân Hà (Hà Tĩnh)
Trả lời:
Việc tái phát tùy thuộc vào cơ địa, bệnh lý tại mắt và toàn thân: viêm bờ mi, viêm tuyến bã nhờn, chân thương kết mạc…và phụ thuộc vào sức đề kháng cũng như môi trường sống của bạn. Nói chung, để ngăn ngừa mọc chắp, lẹo, cần giữ vệ sinh nói chung, vệ sinh vùng mắt nói riêng. Nên đeo kính khi đi ra ngoài đường để ngăn cản bụi xâm nhập vào mắt, rửa mặt sạch mỗi ngày. Không nên đưa tay bẩn giụi hay chà vào vùng mắt. Nếu bạn hay trang điểm vùng mắt, cần tẩy trang sạch sẽ hàng ngày.
